Zarząd, członkowie zarządu, czy też prezesi zarządu potocznie są kojarzeni z osobami, które kierują podmiotami gospodarczymi takimi jak spółki czy przedsiębiorstwa. Często odbierane są jako osoby majętne, które przy „niedużym nakładzie pracy” uzyskują potężne wynagrodzenia. Należy wskazać, że o ile uposażenia kadr zarządzających rzeczywiście są wyższe niż przeciętne, to często nie bierze się pod uwagę rozmiarów ryzyka oraz odpowiedzialności związanej z pełnioną funkcją. Nie można przy tym zapomnieć, że źle podejmowane decyzje w sferze gospodarczej, mogą rodzić także odpowiedzialność natury karnej.
[Podstawy odpowiedzialności karnej członków zarządu] Podstawowymi zasadami prawidłowego funkcjonowania obrotu gospodarczego jest jego pewność oraz stabilność. Ustawodawca oprócz konsekwencji natury cywilnej (które są dolegliwe głównie w sferze majątkowej), przewiduje także sankcje karne, które mogą dotknąć nie tylko majątek, ale w szczególności osobę sprawcy. Z tego względu takie sprawy jak zwlekanie czy też unikanie zapłaty za dane dobro (tak ściśle związane z prawem cywilnym) doczekało się również reakcji karnej. W szczególności mowa tutaj o art. 300 Kodeksu karnego, który opisuje czyn zabroniony polegający na podjęciu czynności mających na celu „zaszkodzenie” wierzycielowi czy też uniemożliwienie wykonania orzeczenia sądowego lub innego organu państwowego.
[Zakres odpowiedzialności na podstawie art. 300 Kodeksu karnego] Dyspozycja art. 300 Kodeksu karnego bardzo często może dotyczyć osób zajmujących wysokie stanowiska zarządcze, albowiem to one są de facto odpowiedzialne za zobowiązania spółki lub przedsiębiorstwa. W doktrynie wskazuje się jednoznacznie, iż sprawcą czynu z tego przepisu może być jedynie osoba, która podejmuje działalność gospodarczą.
W zakresie dokonywanych czynności, ustawodawca wskazuje te, które mimo, że mogą być w pełni legalne – będą weryfikowane pod kątem art. 300 Kodeksu karnego. Należy zaznaczyć, że w momencie pogarszającej się sytuacji finansowej spółki, zarząd często dokonuje różnego rodzaju działania naprawcze (sprzedaż mienia, wierzytelności, upłynnienie majątku). Rzadko kto w takiej sytuacji zdaje sobie sprawę, że jego działania mogą być weryfikowane właśnie pod kątem odpowiedzialności karnej.
Opisywany art. 300 Kodeksu karnego penalizuje czynności takie jak: usuwanie, ukrywanie, zbywanie, darowanie, niszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążanie albo uszkadzanie majątku. Celem ustawodawcy było jak najszersze określenie działań, które to mają na celu uniemożliwienie zrealizowania praw wierzyciela.
[Obrona w przypadku zarzutu z art. 300 Kodeksu karnego] W zakresie skutecznej obrony przed zarzutem art. 300 Kodeksu karnego, trzeba na wstępie przypomnieć podstawową zasadę postępowania karnego, a mianowicie domniemania niewinności. To organy ścigania wnosząc i popierając akt oskarżenia mają obowiązek udowodnienia, że podejmowane przez członków zarządu działania były dokonywane w celu pokrzywdzenia wierzycieli.
Największym ich problemem, a jednocześnie szansą dla osób podejrzanych jest ustaleniem czy dana transakcja rzeczywiście zmierzała i doprowadziła do pokrzywdzenia wierzycieli. Zadaniem organów ścigania będzie dokładne określenie działania oraz wskazanie konkretnego podmiotu pokrzywdzonego tym działaniem.
Linia obrony związana będzie również z wykazaniem uzasadnienia gospodarczego dla dokonywanych czynności. To głównie od tego aspektu będzie uzależniona skuteczna obrona. Z tego względu najbardziej celowym wydaje się być skorzystanie z usług prawnika, który odpowiednio zweryfikuje podstaw zarzucanych czynów.
(PM)
Potrzebujesz wsparcia z zakresu prawa karnego gospodarczego?
Mamy bogate doświadczenie w sprawach z zakresu prawa karnego gospodarczego. Jeżeli potrzebujesz wsparcia z zakresu prawa pracy nasi prawnicy służą pomocą. SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI!