Czasowe powierzenie pracownikowi innej pracy

Czasowe powierzenie pracownikowi innej pracy niż określona w umowie o pracę  (w trybie art. 42 § 4 k.p.) może naruszać dobra osobiste pracownika.

Co do zasady, pracodawca może powierzyć pracownikowi wykonywanie innej pracy niż ta, która została powierzona pracownikowi na podstawie umowy o pracę. Mowa tutaj o czasowym powierzeniu pracownikowi innych obowiązków pracowniczych, które nie stanowi zmiany warunków pracy, o których mowa w art. 42 § 1-3 k.p., wymagających zawarcia z pracownikiem porozumienia zmieniającego warunki pracy albo dokonania przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego. Sytuacja taka może mieć miejsce, jeżeli zaistnieją poniższe przesłanki:

1. powierzenie innej pracy ma charakter okresowy, a więc może trwać nie dłużej niż 3 miesiące w roku kalendarzowym (przy czym okres ten może być dzielony na części),
2. musi być uzasadnione potrzebami pracodawcy, a więc powinny zatem przemawiać np. względy organizacyjne, technologiczne lub ekonomiczne),
3. polecona do wykonywania praca musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika (a więc nie może przekraczać jego kwalifikacji, ale jednocześnie powinny one znaleźć odpowiednie wykorzystanie przy wykonywanej pracy),
4. polecenie tej pracy nie może powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.

Na tle opisywanej tu instytucji, niewątpliwie za kwestię budzącą spory można uznać przede wszystkim to, jakie obowiązki w konkretnych okolicznościach powierzyć można pracownikowi oraz na czym mają polegać „uzasadnione potrzeby pracodawcy. Zgodnie z orzecznictwem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1997 r., sygn. akt I PKN 131/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2008 r., sygn. akt II PK 171/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 lipca 2018 r., sygn. akt III APa 22/18) polecenie pracodawcy kierujące pracownika do wykonywania pracy, która nie koresponduje z kwalifikacjami pracownika w sytuacji, gdy polecenia tego nie uzasadniają obiektywne potrzeby pracodawcy, a okoliczności wydania polecenia świadczą o jednoczesnym intencjonalnym, świadomym i natężonym złą wolą działaniu pracodawcy zmierzającym do poniżenia i zdyskredytowania pracownika, może stanowić naruszenie godności pracownika (art. 11¹ k.p.).
W takiej sytuacji pracownik może dochodzić swoich pretensji na podstawie art. 24 k.c. w związku z art. 300 k.p., a przede wszystkim pracownik może odmówić wykonania takiego polecenia służbowego, co też nie będzie stanowiło naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Wreszcie podnieść należy, że działania takie będzie stanowić ciężkie naruszenie obowiązku pracodawcy określonego w art.11¹ k.p., co może usprawiedliwiać rozwiązanie przez pracownika stosunku pracy w trybie art. 55 § 1¹ k.p. i skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą pracodawcy wobec pracownika. (AKo)